Leczenie operacyjne palucha koślawego (Halluxa)

Czy Twój duży palec u nogi wychyla się coraz bardziej na zewnątrz, spychając mniejsze palce na stopę? Czy bolą Cię stopy po dłuższych spacerach lub często nawet na początku dnia? Czy ten ból ogranicza Twoją sprawność i mobilność w codziennych czynnościach? Zatem, podobnie jak wielu innych – głównie kobiet – pacjentów naszego oddziału, cierpisz na paluch koślawy.

Eksperci z naszego działu stóp specjalizują się w delikatnym leczeniu nieprawidłowego ustawienia dużego palca u stopy za pomocą minimalnie inwazyjnych zabiegów na przedniej części stopy. Dla wielu naszych pacjentów z Polski i zagranicy szczególnie ważne jest to, że: metoda ta znacząco przyspiesza gojenie i rehabilitację oraz zapobiega powikłaniom.

Celem leczenia palucha koślawego jest, aby nasi pacjenci jak najszybciej odzyskali sprawność ruchową oraz doświadczyli trwałej medycznej i kosmetycznej poprawy palucha koślawego.

Im poważniejsza jest deformacja palucha koślawego, tym bardziej skomplikowana będzie operacja. Jest to powód, aby udać się do specjalisty w celu uzyskania delikatnych możliwości wczesnej korekcji palucha koślawego.

Co to jest paluch koślawy?

Paluch koślawy ( z łaciny Hallux valgus) jest to bardzo powszechna deformacja palucha polegające na jego zbaczaniu do boku i pronacji, czyli rotacji wokół osi podłużnej wewnętrzną stroną do dołu. Jednocześnie kość pierwsza śródstopia zbacza do wewnątrz i unosi się względem pozostałych kości, przez co głowa I kości śródstopia wystaje do wewnątrz przez co koliduje z obuwiem i zwiększa się obciążenie stawu śródstopno-paliczkowego, co wywołuje przerost głowy I kości śródstopia i bolesne zapalenie kaletki palucha tzw. Bunion. Natomiast względne uniesienie I kości śródstopia powoduje przeniesienie obciążenia stopy na głowy II, III i IV kości śródstopia, czyli płaskostopie poprzeczne objawiające się tzw. matatarsalgią – bólem tej okolicy palców II, III i IV.

Wskazania do zabiegu: Kiedy paluch koślawy wymaga operacji?

Głównym wskazaniem jest ból w stopie przy istniejącej wyżej opisanej deformacji. Defekt kosmetyczny i prewencja nasilenia zwyrodnienia stopy też mogą być wskazaniem do operacji przy mniejszych dolegliwościach bólowych przy chodzeniu nie ustępujących po nieoperacyjnych metodach leczenia.

Operacja palucha koślawego jest zawsze zabiegiem złożonym i może składać się na nią kilka wymienionych niżej elementów w zależności od istniejącej patologii .

Znanych jest wiele metod operacyjnych. Na zabieg składa się korekcja poszczególnych deformacji stopy, poczynając od tych najbardziej dolegliwych: wycięcie buniona, miękkiego bolesnego zgrubienia na głowie I kości śródstopia, skorygowanie koślawości palucha przez przecięcie ścięgna przywodziciela palucha, osteotomię i zespolenie w poprawnym ustawieniu I kości śródstopia, korekcja palców II, III i IV szponiastych, młotkowatych czasem połączona z osteotomią tych kości.

Celem operacji palucha koślawego jest stopa bezbolesna i ładnie ukształtowana

Którzy lekarze wykonują u nas operację haluksa?

W naszej klinice zabiegi operacyjne wykonują ortopedzi dr n. med. Bogdan Wziętek i lek med. Grzegorz Dymek przeszkoleni w chirurgii stopy na licznych kursach, sympozjach i z wieloletnim doświadczeniem zdobytym w oddziale ortopedycznym.

Jaka jest skuteczność operacji haluksów?

Powodzenie operacji nie jest determinowane przez stopień deformacji palucha. Jednak ma on wpływ na procedurę chirurgiczną: im poważniejsza deformacja, tym będziemy musieli skorygować położenie palucha. Im poważniejsza deformacja, tym częściej stosujemy stabilizujące implanty metalowe. Proces gojenia i opieka pooperacyjna są wtedy odpowiednio dłuższe. Metal może również wymagać chirurgicznego usunięcia po 6 do 12 miesiącach. Jednak nawet przy poważnej deformacji, chorobie zwyrodnieniowej palucha można zapobiec równie skutecznie, jak przy łagodnej deformacji. Potencjalne korzyści i powikłania operacji haluksów należy zawsze dokładnie rozważyć. W międzynarodowych badaniach na ten temat około 80% pacjentów czuło się bardzo dobrze po operacji. Kolejne 10–15% czuło się lepiej niż przed operacją, nawet jeśli nadal mieli drobne problemy. Tylko około 5% wszystkich pacjentów biorących udział w badaniach nie odczuło poprawy po operacji haluksów. Im bardziej doświadczony chirurg, tym większe prawdopodobieństwo, że operacja haluksów przyniesie dobre rezultaty. Z naszego doświadczenia wynika, że ​​intensywna rehabilitacja pooperacyjna z ćwiczeniami stóp, które każdy pacjent może łatwo wykonywać w domu, może znacznie poprawić wynik operacji haluksów.

Przygotowanie do operacji haluksa

Przygotowując pacjenta do operacji haluksów lekarz przeprowadzi szczegółową diagnostykę medyczną, aby uzyskać dobry ogólny obraz. Oprócz przeglądu historii medycznej i badania fizykalnego obejmuje to również wykonanie zdjęć rentgenowskich w pozycji stojącej, tj. gdy stopa jest obciążona. Pomiar kąta międzyśródstopnego (kąt między 1. a 2. kością śródstopia) pozwala lekarzowi określić stopień zaawansowania deformacji palucha. Pomiar ten zostanie następnie wykorzystany do ustalenia odpowiedniego zabiegu chirurgicznego wspólnie z pacjentem. Ponadto wykonujemy badanie USG stopy, co pozwala nam określić stan powierzchni stawowych, płyn w stawach i zapalnie zmienionych kaletkach oraz wykryć nerwiaki Mortona. Analizę obciążenia poszczególnych części stopy na stojąco i dynamicznie w czasie chodzenia wykonujemy badanie podobaroskopowe (komputerowe) stóp.

Po ustaleniu, że pacjent nadaje się do operacji, lekarz prowadzący wyjaśni procedurę i możliwe powikłania operacji. Pacjent spotka się również z anestezjologiem, który dokona szczegółowej oceny, czy pacjent jest wystarczająco zdrowy, aby poddać się znieczuleniu. Po zatwierdzeniu przez anestezjologa i chirurga, zabieg chirurgiczny można zazwyczaj wykonać nawet następnego dnia po badaniu.

Chirurgiczne metody korekcji palucha koślawego

Istnieje kilka uznanych i sprawdzonych na świecie metod chirurgicznych korygowania palucha koślawego, które stosujemy również w Szpitalu Jednodniowym Artroskop.

Ogólnie rzecz biorąc im poważniejsze jest nieprawidłowe ustawienie, tym bardziej skomplikowana będzie operacja. Obowiązuje następująca zasada. Im poważniejsze nieprawidłowe ustawienie, tym wyżej na promieniu stopy należy operować korygując koślawość palucha. Im poważniejsze nieprawidłowe ustawienie, tym dłuższy będzie proces gojenia i rekonwalescencja.

W przypadku poważnego nieprawidłowego ustawienia, któremu często towarzyszy zapalenie stawów palucha, długoterminowy wynik i nośność są również takie same, jak w przypadku niewielkiego nieprawidłowego ustawienia.

Opcje chirurgiczne w przypadku koślawości zaczynają się od ścięcia wyrośli kostnej i plastyki torebki stawowej. W przypadku umiarkowanego nieprawidłowego ustawienia operacja jest wykonywana na kości śródstopia. W przypadku większego zniekształcenia dodatkowo wykonuje się przecięcie kości śródstopia z jej zespoleniem, tak aby przesunąć głowę kości śródstopia i cały staw do boku. Natomiast w bardzo zaawansowanych przypadkach zabieg wykonuje się na stawie łączącym kość śródstopia z resztą stopy.

Techniki chirurgicznego leczenia palucha koślawego zawsze są połączone z towarzyszącymi zabiegami na tkankach miękkich (mięśniach, torebkach i ścięgnach). Która technika jest stosowana w danym przypadku, zależy od anatomicznego umiejscowienia deformacji i stopnia nieprawidłowego ustawienia. Ortopeda wybiera odpowiednią metodę chirurgiczną leczenia palucha koślawego wspólnie z pacjentem: Opcje leczenia są omawiane z pacjentem na podstawie dokładnego badania lekarskiego i diagnozy rentgenowskiej. Wybór techniki operacji zależy od stopnia nieprawidłowego ustawienia palucha koślawego, zniszczenia powierzchni stawowych i stanu ogólnego pacjenta.

Wymienimy tutaj kilka najczęściej stosowanych:

– bunionectomia, czyli wycięcie bolesnego zgrubienia tkanek miękkich (bunion) i wyrośli kostnej głowy I kości śródstopia.

– bunionectomia i plastyka torebki stawowej w przypadku niewielkiej koślawości

– bunionectomia, plastyka torebki stawowej i przecięcie ścięgna mięśnia odwodziciela palucha w przypadku niewielkiej koślawości

– przy większych deformacjach oprócz procedur na tkankach miękkich jw. Wykonywana jest osteotomia podgłowowa I kości śródstopia sposobem Chevron lub Mitchela metodą małoinwazyjną MIS, które przenosząc głowę kości śródstopia do boku przenoszą wierzchołek trójkąta, co powoduje zmniejszenie koślawości. Zabiegi te wymagają zespolenia odłamów śrubami tytanowymi, które pozostają już w ciele pacjenta , lub stalowymi drutami usuwanymi po uzyskaniu zrostu (najczęściej po 6 tygodniach).

– osteotomia Akina wykonywana na paliczku podstawnym palucha wykonywana w koślawości stawu międzypaliczkowego palucha

– większa koślawość palucha, gdy kąt międzyśródstopny jest powyżej 9 stopni wymaga korekcji wyżej na kości śródstopia, np. jak w metodzie SCARF. Kość śródstopia jest tu przecinana wzdłuż na całej długości po czym rotuje się odłamy względem siebie ( przemieszcza to staw śródstopno-paliczkowy do boku ) i zespala śrubami tytanowymi

W ostatnich latach wprowadzono nowe instrumentarium do chirurgii stopy. Jest to mała specjalna, wiertarka/piła, które przy pomocy precyzyjnych wierteł stożkowych pozwalają na wykonywanie zabiegu przecięcia kości z mniejszego cięcia – MIS (Minimal Invasive Surgery) z jeszcze mniejszym uszkadzaniem tkanek miękkich, dzięki czemu ból pooperacyjny jest mniejszy, a rany goją się szybciej.

Ponadto wprowadzono drobne tytanowe śruby, płytki i skoble, które pozwalają na zespalanie kości z pozostawieniem implantów) w ciele pacjenta, gdyż nie dają odczynów i nie przeszkadzają w badaniach rezonansem magnetycznym i nie są wykrywane na bramkach bezpieczeństwa.

– cheilotomia, czyli ścięcie wyrośli kostnych w zaawansowanym zwyrodnieniu stawu śródstopno-paliczkowego I-go (paluch sztywny, łac. Hallux Rigidus)

– artrodeza (usztywnienie) stawu śródstopno-paliczkowego I w zaawansowanym zwyrodnieniu tego stawu

– endoprotezoplastyka w zaawansowanym zwyrodnieniu stawu śródstopno-paliczkowego I-go

– zabieg Lapidusa, czyli usztywnienie stawu stępowo-śródstopnego u podstawy I kości śródstopia po korekcji osi kości i zespoleniu specjalną metalową płytką- jest rozważany w bardzo ciężkich przypadkach deformacji palucha (powyżej 40 stopni koślawości) z równoczesnym zapaleniem stawów lub niestabilnością w w/w stawie

Jaki rodzaj znieczulenia stosuje się przy operacji stopy?

Zabiegi chirurgiczne wykonujemy na sali operacyjnej w znieczuleniach: ogólnym, podpajęczym, krótkotrwałym dożylnym i w znieczuleniu miejscowym pni nerwowych pod kontrolą Usg, dzięki czemu pacjenci nie są narażeni na działania uboczne znieczulenia ogólnego lub iniekcji znieczulających do kręgosłupa. Dlatego też pacjenci nie muszą pozostawać w oddziale szpitalnym i wkrótce po zabiegu mogą wrócić do domu. Dodatkową korzyścią takiego znieczulenia jest długotrwałe znieczulenie pooperacyjne, nawet do 16 godzin.

Pacjenci mogą wybrać rodzaj znieczulenia, o ile nie ma przeciwskazań medycznych.

Czy powinienem spodziewać się bólu po zabiegu? 

Każda procedura powoduje ból. Zawsze staramy się zminimalizować ból po operacji haluksów. Lekarz anestezjolog często stosuje tzw. blokadę nerwów przed operacją, znieczulając daną stopę na około 30 godzin. Sam ten krok radzi sobie z większością bólu, a wszelkie pozostałe dolegliwości można łatwo leczyć typowymi lekami przeciwbólowymi. Naszym celem jest, abyś odczuwał jak najmniej bólu.

Jak będzie wyglądał mój pobyt w Szpitalu Jednodniowym Artroskop? 

Każdy pacjent ma dostępne łóżko w sali chorych. W pokoju znajduje się łazienka z prysznicem i toaletą, telewizor. Pacjent przynosi tylko swoje osobiste leki, wygodne ubranie: piżamę lub dres, czyste kapcie. Po operacji pacjent pozostaje pod opieką pielęgniarki. Pobyt w szpitalu po operacji haluksów zazwyczaj trwa 8 godzin, tak że pacjent na noc wraca do domu.

Perspektywy i powikłania po operacji palucha koślawego 

Niestety każda procedura lecznica ma również ryzyko powikłań lub braku pożądanego efektu. Jest to wpisane pracę służby zdrowia, chociaż dokładamy wszelkich starań aby to tego nie doszło.

Możliwe najczęstsze powikłania:

Przewlekły ból nawet po zabiegu.

Bolesne podrażnienie spowodowane śrubami lub drutami.

Uszkodzenia spowodowane redystrybucją obciążenia podczas chodzenia.

Złamania zmęczeniowe spowodowane zmianą obciążenia po zabiegu.

Zakażenie po zabiegu.

Brak zrostu w miejscu osteotomii

Możliwe korzyści i powikłania operacji hallux valgus muszą być zawsze dokładnie rozważone. W międzynarodowych badaniach na ten temat około 80% pacjentów czuło się bardzo dobrze po zabiegu. Około 10%-15% czuło się lepiej niż przed zabiegiem, nawet jeśli nadal mieli problemy. Około 5% wszystkich pacjentów w badaniach nie odczuło żadnej poprawy. Im większe doświadczenie chirurga, tym większe prawdopodobieństwo, że operacja palucha koślawego przyniesie dobry wynik. Z naszego doświadczenia wynika, że ​​intensywna rehabilitacja pooperacyjna po operacji palucha koślawego z ćwiczeniami stóp znacznie poprawiła wynik.

O czym muszę pamiętać po zabiegu? 

Po zabiegu należy unieść i obłożyć stopę lodem bezpośrednio po zabiegu, aby zminimalizować ból i obrzęk. Specjalny rodzaj bandażu lub separator podtrzymuje paluch przez pierwsze kilka dni. Szwy zostaną zdjęte po około 12 dniach. Po ich zdjęciu można również ponownie wziąć prysznic. Do chodzenia zakłada się specjalny but tzw. But Gejszy, który odciąża przednią część stopy i należy go nosić przez 4 – sześć tygodni. Podczas chodzenia na duże odległości należy również używać kul, aby chronić stopę. Profilaktyka zakrzepicy jest konieczna najczęściej w okresie pierwszych 10 dni.

Obrzęk przedniej części stopy będzie się utrzymywał dłużej, im starszy jest pacjent i im rozleglejszy musiał być zabieg.

Pobyt w szpitalu ogranicza się zazwyczaj do kilku, kilkunastu godzin. Dłuższa podróż w tym samolotem jest możliwa po 5 dniach po zabiegu.

Pełna kąpiel, prysznic są możliwe po zdjęciu szwów tj. po 12 dniach od zabiegu.

Zalecany czas wolny od pracy: 4 tygodnie (w zależności od stanowiska.) Zalecane zdjęcie szwów: 12 dni po zabiegu.

Czas przed ponownym rozpoczęciem prowadzenia samochodu to 4 tygodnie.

Po ok. pięciu tygodniom można ponownie nosić buty. Pooperacyjne ćwiczenia stóp są niezbędne dla równowagi mięśniowej oraz stabilizacji i wzmocnienia stopy.

Jaki jest koszt operacji palucha koślawego?

Oprócz kosztów zabiegu podanych w cenniku https://wzietek.pl/cennik/ trzeba również uwzględnić pozostałe koszty : rtg, badania krwi, wizyty kontrolne u lekarza, koszty transportu, leków i rehabilitacji, niezdolności do pracy. Tam gdzie to możliwe staramy się zaoszczędzić kosztów pacjentowi. Leki przepisujemy z refundacją NFZ gdy to możliwe, wizyty, rtg i rehabilitacja mogę być pokryte przez prywatne ubezpieczenia, np. PZU. Wystawiamy zaświadczenia o niezdolności do pracy ZUS ZLA.

Decyzja: Dla kogo odpowiedni jest operacja palucha koślawego?

Aby móc w pełni ocenić deformację stopy wymagamy ostatnich skanów MRI, zdjęć RTG. Wykorzystamy te skany, aby ustalić, czy kwalifikujesz się do zabiegu.

Przeciwskazaniami do zabiegu są:

-Zaburzenia krążenia obwodowego

– miażdżyca tętnic obwodowych,

– ciężka niewydolność żylna kończyn dolnych,

– zakrzepica żylna.

– stopa cukrzycowa

– wczesna polineuropatia

– infekcja, w tym przewlekłe infekcje np. zębów (powinny być wyleczone )

Zapalenie stawów i choroby reumatyczne nie są przeciwskazaniem

FAQ: Najczęściej zadawane pytania na temat operacji palucha koślawego

Jak długo trwa leczenie palucha koślawego?

Czas leczenia wynosi czterech do sześciu tygodniach. Niezdolność do pracy zależy od charakteru pracy: praca fizyczna wymaga więcej czasu wolnego niż praca siedząca.

Czy mogę chodzić po operacji palucha koślawego?

Używając buta Gejszy można chodzić natychmiast po operacji. Ten but zarówno odciąża przodostopie przy chodzeniu jak również zabezpiecza przed przypadkowym kopnięciem operowanym palcem.

Czy stopa jest unieruchomiona po operacji?

Stopa nie jest umieszczana w gipsie tylko w ortezie – bucie Gejszy

Kiedy mogę wrócić do zwykłych butów?

Nawet po zakończeniu leczenia należy nosić miękkie, wygodne i szerokie buty przez kolejne cztery do sześciu tygodni.

Obustronny paluch koślawy: Czy zaleca się jednoczesną operację na obu stopach?

Jednoczasową operację palucha koślawego w obu stopach wykonujemy tylko w sytuacjach awaryjnych. Zwykle posiadanie jednej zdrowej stopy jest bardzo ważne dla rehabilitacji operowanej stopy. Jeśli operacja jest wymagana po obu stronach, okres trzech miesięcy między zabiegami jest rozsądny i nie powinien być mniejszy.